● Աննա Սարգսյան

Երբ երեխան դառնում է 6 ամսական, նրա սննդային պահանջներն սկսում են փոխվել, և սա հենց այն ժամանակն է, երբ պետք է սկսել նրան տալ հավելյալ սնունդ: Առողջապահական կազմակերպությունները, ներառյալ Առողջապահության Համաշխարհային Կազմակերպությունը (ԱՀԿ) և Հայաստանի Հանրապետության Առողջապահության Նախարարությունը (ՀՀ ԱՆ), խորհուրդ են տալիս բացառապես կրծքով կերակրել մինչև 6 ամիս, իսկ հետո սկսել տալ հավելյալ սնունդ։

Ինչու՞ սկսել հավելյալ սնունդ 6 ամսականից

6 ամսականից հետո երեխաների օրգանիզմն սկսում է պահանջել ավելի շատ սննդանյութեր, քան նրանք կարող է ստանալ միայն կրծքի կաթից կամ կաթնախառնուրդից: Հատկապես կարևորվում են երկաթն ու ցինկը, որոնք անհրաժեշտ են ֆիզիկական և մտավոր զարգացման համար: Հավելյալ սնունդը օգնում է լրացնել այս բացերը և ապահովել երեխայի առողջ և բնականոն աճը:

Հավելյալ սննդի ուշացումը կարող է բերել մի շարք խնդիրների, ներառյալ՝

• Աճի դանդաղում՝ անբավարար էներգիա (կալորիաներ) ստանալու պատճառով
• Երկաթի անբավարարություն՝ բացառապես կրծքով սնուցվող երեխաների մոտ
• Ծամելու ունակության զարգացման հապաղում
• Տարբեր տեսակի սնունդ փորձելու ցանկության նվազում

Ի՞նչ մթերքներ ներառել

Առաջինը պետք է ավելացնել խյուսավորված բանջարեղենները, ինչպես օրինակ՝ քաղցր կարտոֆիլը (բատատ), գազարը և դդմիկը: Այս բանջարեղենները հարուստ են վիտամիններով և մանրաթելերով: Հետագայում կարող եք ավելացնել մրգեր՝ խնձոր, տանձ, բանան, որոնք կարելի է տալ խյուսավորված կամ փոքր կտորներով:

Հացահատիկները, ինչպես նաև երկաթով հարստացված մանկական շիլաները, նույնպես կարևոր են: Դրանք կարելի է խառնել կրծքի կաթի կամ կաթնախառնուրդի հետ: Սպիտակուցային սնունդ ընտրելիս առաջարկվում է տալ խաշած ձու, հավի կամ կովի միս, ինչպես նաև ձուկ:

Հավելյալ սնունդ տալու մի քանի խորհուրդ

Երբ սկսում եք հավելյալ սնունդ տալ, կարևոր է նոր սննդատեսակներն ավելացնել մեկ առ մեկ և սպասել 3-5 օր, որպեսզի կարողանաք հետևել հնարավոր ալերգիկ ռեակցիաներին: Սկսեք խյուսերից, ապա աստիճանաբար անցեք մանր կտորներով սնունդների, որպեսզի երեխան սովորի տարբեր տեսակի սննդին:

Սկզբնական փուլում տվեք փոքր քանակներով, օրական 1-2 անգամ, և աստիճանաբար ավելացրեք սնունդի չափերը և պարբերականությունը: Խուսափեք շաքար և աղ պարունակող սնունդներից՝ երեխաների կերակրատեսակները հնարավորինս բնական պահելու համար:

Մանկաբուժական կազմակերպությունները, ինչպիսիք են` ԱՀԿ-ն և Ամերիկյան մանկաբուժության ակադեմիան (ԱՄԱ, AAP American Academy of Pediatrics), խորհուրդ են տալիս հետևյալը՝

• Աղ. Խորհուրդ է տրվում խուսափել աղ ավելացնելուց մինչև երեխայի 1 տարեկանը, քանի որ մանկական երիկամները դեռևս բավականաչափ զարգացած չեն՝ աղի ավելորդ քանակությունը մշակելու համար:
• Շաքար. Խորհուրդ է տրվում խուսափել շաքար ավելացնելուց երեխայի սննդին մինչև առնվազն 2 տարեկանը: Հավելյալ շաքարով մթերքը կարող է նպաստել քաշի ավելացմանը և դառնալ անառողջ սննդային սովորությունների ձևավորման պատճառ։

Սննդի պատրաստման և անվտանգության խորհուրդներ

Սնունդ պատրաստելիս կարևոր է պահպանել մաքրությունը՝ բակտերիալ ինֆեկցիաներից խուսափելու համար: Պատրաստված սնունդը պետք է պահել համապատասխան ջերմաստիճանում և խուսափել սնունդը երկրորդ անգամ տաքացնելուց: Պատրաստված սնունդը սառնարանում կարելի է պահել ոչ ավելի, քան 48 ժամ՝ թարմությունն ու սննդանյութերը պահպանելու համար:

Նյութը պատրաստվել է ԱՀԿ-ի, ՀՀ ԱՆ-ի և ԱՄՓ-ի պաշտոնական խորհուրդների և գիտական հետազոտությունների հիման վրա